تأملی درباره اشتغال حافظ شیرازی در تشکیلات دیوانی

Authors

یزدان فرخی

yazda farrikhi

abstract

بر اساس دیدگاهی که در میان بخشی از پژوهشگرانِ حوزه حافظ شناسی رایج شده است، حافظ در دوره ای از زندگی خود به کار «دیوانی» می پرداخت و از جمله مأموران و کارگزاران تشکیلات اداری و دیوانی بوده است. بررسی دقیق استنادات و شیوه استنباط های صورت گرفته، ضرورت بازبینی این دیدگاه را بیان می کند. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش­ها است که دیدگاه اشتغال حافظ به دیوانی بر چه پایه و اساسی استوار شده است؟ و بر اساس شواهد و منابع تاریخی کدام نظر در خصوص اشتغالات حافظ اعتبار بیشتری دارد؟ به نظر می­رسد که رواج دیدگاه مورد نظر نتیجه استنباط درستی از منابع و معناکاوی از شعر حافظ نیست و از این­رو این موضوع نیازمند بررسی و تحقیق دقیق­تری است. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش توصیفی ـ ­تحلیلی و با رویکرد انتقادی، به ارزیابی استنادات و شواهد پژوهشگران در بیان دیدگاه اخیر پرداخته و تلاش می­شود تا نوع پیوند حافظ با تشکیلات حکومتی بر اساس شواهد و اسناد موجود تبیین گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

‌تأملی درباره اشتغال حافظ شیرازی در تشکیلات دیوانی

بر اساس دیدگاهی که در میان بخشی از پژوهشگرانِ حوزه حافظ شناسی رایج شده است، حافظ در دوره‌ای از زندگی خود به کار «دیوانی» می‌پرداخت و از جمله مأموران و کارگزاران تشکیلات اداری و دیوانی بوده است. بررسی دقیق استنادات و شیوه استنباط‌های صورت گرفته، ضرورت بازبینی ‌‌‌این دیدگاه را بیان می‌کند. ‌‌‌این پژوهش در پی پاسخ به‌‌‌این پرسش­ها است که دیدگاه اشتغال حافظ به دیوانی بر چه پایه و اساسی استوار شده اس...

full text

پژوهشی درباره ماهیت «خزانۀ حجت» در تشکیلات دیوانی غزنویان

هدف تحقیق:هدف پژوهش حاضر بازبینی ماهیت تشکیلاتی است که ازسوی پژوهشگران با نام «خزانه حجت» در سازمان حکومتی غزنویان پذیرفته شده‌است. مطابق این دیدگاه خزانه‌ای ایجاد شده بود که تنها به گونه‌ای از اسناد به نام «حجت» اختصاص داشته‌است. این پژوهش با هدف بررسی وجود ماهوی این تشکیلات انجام شده‌است. روش و رویکرد: گردآوری مطالب در این پژوهش به شیوه کتابخانه‌ای و اسنادی است. همچنین تلاش می‌شود تا با استفا...

full text

سازوکار تشکیلات دیوانی در دوران وزارت میرزا طالب‌خان اردوبادی

میرزا طالب‌خان اردوبادی، یکی از چهره‌های سیاسی و دیوانی عصر صفویه است که در زمان شاه‌عباس اول و شاه‌صفی به مقام وزارت عظمی منصوب شد. شواهد و مستندات تاریخی، حاکی از آن است که دستگاه دیوانی در دوران وزارت او، به لحاظ مالی و نظارت بر عملکرد کارگزاران، دچار آشفتگی شد؛ تا جائی‌که این شرایط، در دور نخست، منجر به عزل او از منصب وزارت، و در مرحلۀ دوم، منجر به قتل او - توسط شاه‌صفی- گردید. پژوهش حاضر، ...

full text

عبدالوهّاب البیّاتی و حافظ شیرازی

عبدالوهّاب البیّاتی (متوفای 1999 م) یکی از شاعران بزرگ و نامدار جهان معاصر عرب به حساب می آید. او در بخشی از آثار و سروده های خود تحت تأثیر بزرگان شعر و ادب ایران از جمله ؛ حافظ و خیّام قرار گرفته. در این نوشتار، میزان نفوذ اندیشه ها و افکار عرفانی لسان الغیب در اشعار و افکار عبدالوهّاب البیّاتی مورد بررسی قرار می گیرد، از جمله؛ قصیده «بکائیةً اِلی حافظ الشیرازی» این شاعر بزرگ و معاصر عراقی که به تأثی...

full text

عبدالوهّاب البیّاتی و حافظ شیرازی

عبدالوهّاب البیّاتی (متوفای 1999 م) یکی از شاعران بزرگ و نامدار جهان معاصر عرب به حساب می آید. او در بخشی از آثار و سروده های خود تحت تأثیر بزرگان شعر و ادب ایران از جمله ؛ حافظ و خیّام قرار گرفته. در این نوشتار، میزان نفوذ اندیشه ها و افکار عرفانی لسان الغیب در اشعار و افکار عبدالوهّاب البیّاتی مورد بررسی قرار می گیرد، از جمله؛ قصیده «بکائیةً اِلی حافظ الشیرازی» این شاعر بزرگ و معاصر عراقی که به تأثی...

full text

ساختار منسجم غزلیات حافظ شیرازی

شعر حافظ در عین انسجام ساختاری، ظاهری پاشان و گسسته دارد. برخی منکران، به اعتبار این ظاهر بر حافظ خرده می‌گرفتند که هر بیتش سخنی مجزاست، برخی نیز برای بی‌اعتبار کردن حرف اصلی حافظ، ابیات او را از هم تفکیک می‌کردند تا از زهر انتقادهای وی بکاهند، لیکن در دورۀ معاصر بدون توجه به این سابقه تاریخی، استقلال ابیات را هنر حافظ شمرده‌اند. در مقاله حاضر، پس از بحث و بررسی دربارۀ عوامل پیدایش این تصورها، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات تاریخ فرهنگی

جلد ۷، شماره ۲۷، صفحات ۴۵-۶۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023